Kompostowanie - naturalny sposób na oszczędność i ekologię

Co to jest kompost? 
Kompost to naturalny nawóz powstały z rozkładu organicznych odpadów. Kompostowanie to proces biologiczny, w którym mikroorganizmy przekształcają resztki roślinne i inne odpady biodegradowalne w żyzny humus. Jest jednym z najprostszych i najefektywniejszych sposobów na ograniczenie ilości odpadów oraz poprawę jakości gleby.

Dlaczego warto kompostować? 
Kompostowanie przynosi wiele korzyści dla środowiska, w tym dla gleby i roślin, ale również dla Twojego portfela.  

Korzyści dla środowiska 
1.     Zmniejszenie ilości odpadów – odpady organiczne stanowią dużą część odpadów (ponad 30%), a kompostowanie redukuje ich objętość trafiającą na składowiska. W ten sposób, odpady organiczne zamieniają się w wartościowy produkt zamiast być problemem. 
2.     Mniejsza emisja gazów cieplarnianych – rozkład organicznych odpadów na składowiskach powoduje wytwarzanie metanu, który posiada około 25 razy większy potencjał cieplarniany niż CO₂. Prawidłowo prowadzony proces kompostowania ogranicza wydzielanie tego gazu. 

Korzyści dla gleby i roślin 
1.     Naturalne nawożenie – kompost wzbogaca glebę w składniki odżywcze, poprawiając jej strukturę i żyzność. 
2.     Lepsza retencja wody – gleba z dodatkiem kompostu lepiej zatrzymuje wilgoć zmniejszając potrzebę podlewania. 
3.     Zdrowsze rośliny – kompost dostarcza mikroorganizmów, które wspomagają wzrost roślin i chronią je przed chorobami. 
4.     Brak potrzeby chemicznych nawozów – stosowanie kompostu ogranicza potrzebę sztucznych nawozów, które mogą zanieczyszczać wody gruntowe. 

Korzyści ekonomiczne 
1.     Oszczędność na nawozach – darmowy, naturalny nawóz zastępuje kupne produkty. 
2.     Niższe koszty wywozu śmieci – mniej odpadów to mniejsze koszty ich wywozu (dodatkowo, w niektórych gminach przysługuje ulga za kompostowanie). 
3.     Lepsze plony – warzywa i owoce rosną bujniej i zdrowiej, co daje większe zbiory. 

Co można kompostować, a czego nie? 

Można kompostować:
·        resztki warzyw i owoców, 
·        fusy z kawy i herbaty, 
·        skorupki jaj, 
·        skoszoną trawę, liście, drobne gałęzie, 
·        tekturę i papier bez barwników, w niewielkich ilościach. 

Nie wolno kompostować: 
·        resztki mięsa i kości, 
·        nabiał, 
·        oleje i tłuszcze, 
·        rośliny chore i zainfekowane, 
·        w przypadku kompostownika z dżdżownicami (wermikompostownik), lepiej unikać cytrusów, bo dżdżownice ich nie lubią. 

Zasady skutecznego kompostowania

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, kampania Piątka za segregację, strona internetowa: naszesmieci.pl 

Korzyści finansowe i ulgi za kompostowanie 
Wielu mieszkańców nie zdaje sobie sprawy, że kompostowanie może przynieść również wymierne oszczędności finansowe. Jeśli zdecydujesz się kompostować swoje odpady biodegradowalne, koniecznie zgłoś ten fakt w Urzędzie Gminy. 
Ponadto gminy oszczędzają na kosztach transportu i zagospodarowania bioodpadów, co może przyczynić się do stabilizacji opłat dla wszystkich mieszkańców gminy. 

Raportowanie 
Kompostowanie ma kluczowe znaczenie dla osiągania wymaganych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Zgodnie z przepisami, gminy są zobligowane osiągnąć corocznie wymagane poziomy recyklingu odpadów komunalnych. Za 2025 rok, wymagany poziom recyklingu wynosi 55% wszystkich odpadów komunalnych wytworzonych w gminie. Należy pamiętać, że za niespełnienie ustawowych poziomów recyklingu gmina otrzyma karę finansową co może skutkować zwiększonymi kosztami zagospodarowania odpadów w kolejnych latach. Z kolei kompostowanie w przydomowych kompostownikach uznawane jest jako recykling.  

Dlatego niezwykle istotne jest, aby zgłaszać corocznie ilość skompostowanych bioodpadów w Urzędzie Gminy. Można to zrobić wypełniając ankietę dotyczącą kompostowania dostępną na stronie gminy pod linkiem:
https://liszki.pl/pro_liszki/zasoby/files/wzorankietykompostownik2023.pdf.

Wypełnienie ankiety zajmie tylko kilka minut. Jeśli nie chcesz ważyć odpadów, możesz przyjąć następujące wartości szacunkowe: 
·        pojemnik 10l wypełniony odpadami kuchennymi to równowartość maksymalnie 8 kg bioodpadów. 
·        na 1 m² trawnika przypada 0,5-3 kg skoszonej trawy, w zależności od jakości gleby i intensywności użytkowania (nawożenie, nawadnianie, napowietrzanie) . 

Warto zapoznać się z poradnikami kompostowania: Poradnik 1 i Poradnik 2.